Warto poddać tę sprawę analizie, gdyż stanowi ona typowy przykład sprawy o naruszenie tajemnic przedsiębiorstwa przez byłych pracowników.
Co więcej, można ją wprost przełożyć na nasze podwórko. Gdyby zdarzenie miało miejsce w Polsce, sprawa mogłaby by mieć niemal taki sam przebieg.
Firma AMD (Advanced Micro Devices, Inc.), światowy producent procesorów oraz komputerowych rozwiązań graficznych i multimedialnych, pozwała trzech swoich byłych pracowników w związku z zarzucaną im kradzieżą informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.
Co typowe dla spraw o naruszenie tajemnic przedsiębiorstwa, dotyczy ona nie tylko kradzieży informacji, ale również innych czynów nieuczciwej konkurencji, które często występują „w zestawie”. Czasami powiększonym również o przestępstwo.
Typowe jest również to, że powodowi przede wszystkim zależy na powstrzymaniu pozwanych przed wykorzystaniem informacji, a dopiero w dalszej kolejności na odszkodowaniu.
Kradzież informacji i nieuczciwa przewaga konkurencyjna
Obecnie znamy tylko punkt widzenia AMD. W pozwie z dnia 14 stycznia 2013 r. AMD zarzuciła swoim byłym pracownikom, w różnych konfiguracjach, kradzież tajemnic przedsiębiorstwa (trade secrets), naruszenie zobowiązania do nienakłaniania pracowników do zmiany pracy (non-solicitation of employees), naruszenie obowiązku lojalności wobec pracodawcy i naruszenie zobowiązań umownych.
Sprawa wzięła swój początek w lipcu 2012 r., kiedy Robert Feldstein, vice president AMD, odszedł do bezpośredniego konkurenta AMD, firmy NVIDIA. Feldstein zajmował się w AMD takimi projektami jak WIIU, PS4, i Xbox Durango. Wkrótce po nim pracę w NVIDIA podjęło kilku innych menedżerów AMD. Pozew zawiera niżej opisane zarzuty.
Kradzież informacji
Według AMD dowody zebrane przy wykorzystaniu informatyki śledczej wykazują, że troje z pozwanych, Robert Feldstein, Manoo Desai i Nicolas Kociuk, skopiowało na zewnętrzne nośniki danych informacje stanowiące tajemnice przedsiębiorstwa AMD. Zdaniem AMD Ilość skopiowanych dokumentów przekracza 100.000 i zawierają one poufne informacje dotyczące rozwijanych technologii oraz poufne strategie biznesowe.
Przykładowo wśród skopiowanych przez Roberta Feldsteina danych miały znajdować się trzy szczególnie istotne dokumenty – dwie umowy licencyjne z ważnymi klientami oraz dokument zawierający propozycję strategii licencjonowania produktów AMD. Wśród dokumentów, które według pozwu miała skopiowała pozwana Manoo Desai, miały znajdować się poufne informacje dotyczące najnowszej generacji produktów i procesów rozwijanych przez AMD.
Wszystkie te dokumenty, jeżeli zostałyby ujawnione konkurentowi lub wykorzystane przez konkurenta, jak NVIDIA, zapewniły by mu nieuczciwą przewagę konkurencyjną.
Zatrudnianie pracowników byłego pracodawcy
Analiza danych zawartych na komputerach pozwanych Manoo Desai i Nicolasa Kociuka wykazała, że pozwany Richard Hagen i Robert Feldstein uczestniczyli w zatrudnieniu przez NVIDIA pozwanej Manoo Desai, która natomiast zrekrutowała dla NVIDIA pozwanego Nicolasa Kociuka i prawdopodobnie innych pracowników AMD.
Działalność tych pozwanych, polegająca na namawianiu i rekrutowaniu dla nowego pracodawcy pracowników AMD, stanowi naruszenie ich umownego zobowiązania do nie zatrudniana i nie namawiania pracowników AMD do zmiany pracy (non-solicitation of employees).
Czego obawia się AMD?
Zgodnie z pozwem AMD i NVIDIA są bezpośrednimi konkurentami. Obie firmy działają w branży, która jest bardzo zaawansowana technologicznie, zmienna i wysoce konkurencyjna.
AMD obawia się, że skopiowane przez byłych pracowników poufne informacje, jeżeli zostaną ujawnione konkurentowi lub wykorzystane przez konkurenta, jak na przykład NVIDIA, zapewnią mu nieuczciwą przewagę konkurencyjną.
Jeżeli chodzi o zachęcanie pracowników AMD do zmiany pracy i zatrudnienia u nowego pracodawcy, to AMD obawia się wzmocnienia efektu przepływu informacji poufnych.
Jednakże już na obecnym etapie sprawy AMD ocenia, że utrata utalentowanych pracowników na skutek działań pozwanych spowodowała, a także będzie powodować w przyszłości, trudne do oszacowania szkody niematerialne oraz możliwe do wyliczenia szkody finansowe.
Jak to się robi w USA: Temporary Restraining Order i Preliminary Injunction – czyli zabezpieczenie przed utratą przewagi konkurencyjnej na czas procesu
W sprawach dotyczących tajemnicy przedsiębiorstwa najważniejsze jest zabezpieczenie informacji przed jej wykorzystaniem przez konkurenta. Taki jest główny cel procesu. Ważne jest, by mleko się nie rozlało. Roszczenia odszkodowawcze, jakkolwiek istotne, mają drugoplanowe znaczenie. Wynika to z faktu, iż żadne odszkodowanie nie przywróci utraconej przewagi konkurencyjnej. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa prowadzi do nieodwracalnej szkody. Szkody, której nie są w stanie zrekompensować żadne pieniądze.
Dlatego w pozwie złożonym do United District Court of Massachusetts firma AMD przede wszystkim wniosła o wydanie na czas postępowania orzeczenia zakazującego pozwanym wykorzystywania i ujawniania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa AMD. Jednocześnie firma AMD wniosła, by po przeprowadzeniu całego postępowania sąd wydał pozwanym stały zakaz wykorzystywania i ujawniania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa AMD.
W prawie USA takie zabezpieczenie roszczeń dotyczących tajemnicy przedsiębiorstwa na czas procesu może odbywać się dwuetapowo, w zależności od wniosku powoda.
Pierwszy etap odbywa się zaocznie, po złożeniu pozwu, a przed jego otrzymaniem przez pozwanego.
Sąd może tymczasowo zabezpieczyć roszczenie do czasu pierwszej rozprawy, wydając Ex Parte Temporary Restraining Order (TRO). TRO wygasa z chwilą przeprowadzenia pierwszej rozprawy. Na rozprawie tej sąd podejmuje decyzję, czy wydać zabezpieczenie na dalszy ciąg procesu, zwane Preliminary Injunction.
W omawianej sprawie United District Court of Massachusetts wydał w dniu 14 stycznia 2013 r., a zatem w dniu złożenia pozwu, Ex Parte Temporary Restraining Order (TRO). Od chwili wydania TRO roszczenie jest zabezpieczone do czasu pierwszej rozprawy.
Następnym etapem sprawy będzie rozprawa, na które sąd podejmie decyzję, czy przedłużyć TRO na czas całego postępowania, a zatem czy wydać Preliminary Injunction.
Odszkodowanie
Obok zakazu wykorzystywania informacji AMD żąda również odszkodowania – compensatory damages, consequential damages, double damages i treble damages.
O ile compensatory damages i consequential damages znajdują swój odpowiednik w polskim prawie, to już double damages i treble damages są instytucją niedopuszczalną w ramach możliwości, jakie daje ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Polskie i amerykańskie systemy prawne operują różnymi definicjami szkody. W dużym przybliżeniu powyższe definicje mają niżej podane znaczenie w naszym systemie prawnym.
- Comepensatory damages – odszkodowanie wyrównawcze, jest to naprawienie szkody w takim rozumieniu, w jakim występuje ono w prawie polskim, a zatem doprowadzenie do sytuacji, w której poszkodowany znajdował się przed zdarzeniem, z którego wynikła szkoda. Przykładowo, celem compensatory damages jest zastąpienie tego, co poszkodowany utracił, według cen rynkowych. Do compensatory damages zalicza się również utracone zyski, pod warunkiem jednak, że są one bezpośrednio powiązane ze zdarzeniem powodującym szkodę. Przyszłe utracone zyski, których związek przyczynowy ze zdarzeniem powodującym szkodę jest odległy, objęte są już formą odszkodowania zwaną consequential damages.
- Consequential damages – w polskim systemie prawnym tej formie odszkodowania najbardziej odpowiadają przyszłe szkody, mające nawet odległy związek ze zdarzeniem. Na przykład utracenie przyszłych zysków będące konsekwencją utraty przewagi konkurencyjnej.
- Double damages – zgodnie z Rozdziałem 93, §42 Massachusetts General Laws, sąd ma prawo zasądzić dwukrotne odszkodowanie, jeżeli udowodnione zostanie, że pozwany bezprawnie zabrał cudze tajemnice przedsiębiorstwa w celu ich wykorzystania.
- Treble damages – zgodnie z Rozdziałem 93A, §11 Massachusetts General Laws, w sprawie dotyczącej czynów nieuczciwej konkurencji sąd ma prawo zasądzić dwukrotne lub trzykrotne odszkodowanie.
Double i treble damages nie są jednak aż tak odległe od naszego systemu prawnego. W polskim prawie podobną instytucję mamy w prawie autorskim. Zgodnie z przepisem art. 79 ust. 1 pkt. 3 lit. b prawa autorskiego, uprawniony którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone może żądać od osoby, która naruszyła te prawa, naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.
Można tylko ubolewać, że polski ustawodawca nie przewidział takiej możliwości w stosunku do czynów nieuczciwej konkurencji. Tym bardziej, że prawo tajemnicy przedsiębiorstwa w prawie międzynarodowym oraz w polskiej nauce prawa uznawane jest również za prawo własności intelektualnej, tak samo jak prawo autorskie.
O dalszym przebiegu sprawy będę informował na swoim blogu.
Więcej:
Pozew AMD
AMD says former execs stole more than 100,000 secret documents before joining Nvidia
AMD files suit against former employees for alleged document theft
Afera szpiegowska – AMD pozywa do sądu czwórkę byłych pracowników.
