Jest taka ustawa o dostępie do informacji publicznej, dzięki której możesz utracić swoją tajemnicę przedsiębiorstwa, albo uzyskać tajemnicę przedsiębiorstwa swojego konkurenta. To kij, który ma dwa końce.
Generalnie z ustawy tej wynika, że podmioty realizujące zadania publiczne (w dużym uproszczeniu – od organów władzy rządowej i samorządowej po spółki, w których organy te mają większość udziałów), są transparentne i muszą udostępniać każdemu, kto o to poprosi, każdą informację o sprawach publicznych. Z drobnymi wyjątkami, o których poniżej.
Wiem, brzmi to dosyć zagmatwanie. W kilku słowach można to jednak skrócić w ten sposób, że państwo, samorządy i firmy oraz organizacje finansowane przez państwo i samorządy, mają być przejrzyste.
Dostęp do informacji publicznej
Każdy obywatel, każda firma i inny podmiot, ma prawo zapytać podmiot realizujący zadania publiczne o wszystko, co dotyczy spraw publicznych, a ten musi odpowiedzieć. Jest to realizacja konstytucyjnego prawa dostępu do informacji publicznej (art. 61 ust. 1 Konstytucji). Katalog informacji, które podmiot realizujący zadania publiczne musi udostępnić, jest bardzo szeroki, a do tego otwarty (art. 6 u.d.i.p.). Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną.
W praktyce oznacza to również, że każda umowa zawarta przez podmiot realizujący zadania publiczne i każda informacja przekazywana w czasie wykonania tej umowy, jest informacją publiczną. Może, a tak naprawdę to powinna, zostać udostępniona każdemu, kto o to poprosi. Również konkurentowi.
Jak zatem widzisz, możesz w ten sposób pozyskać bardzo ciekawe informacje dotyczące Twojego konkurenta, jak na przykład jego oferty, umowy, czy dokumenty potwierdzające przebieg realizacji umowy. Z drugiej strony każdy może dowiedzieć się tego samego o Tobie.
Na szczęście są wyjątki od tej zasady.
Tajemnica przedsiębiorcy a dostęp do informacji publicznej
Otóż ustawa wprowadza ograniczenia w dostępie do informacji związane z ochroną informacji niejawnych, innych tajemnic ustawowo chronionych, a także ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy (art. 5 ust. 1 i 2 u.d.i.p.).
Jeżeli informacja publiczna zawiera tajemnicę przedsiębiorcy, to nie wolno jej udostępnić. Podmiot realizujący zadania publiczne musi sprawdzić, przed udzieleniem odpowiedzi, czy informacja publiczna, o którą ktoś się zwrócił, stanowi tajemnicę przedsiębiorcy.
Tajemnica przedsiębiorcy a tajemnica przedsiębiorstwa
Warto tu zwrócić uwagę, że ustawa o dostępie do informacji publicznej posługuje się określeniem „tajemnica przedsiębiorcy”, a nie „tajemnica przedsiębiorstwa”. Mimo tej różnicy w nazewnictwie, pojęcia te w zasadzie pokrywają się zakresowo (wyrok WSA w Poznaniu z 3 października 2019 r., IV SA/Po 606/19). Decydujące znaczenie ma zatem definicja tajemnicy przedsiębiorstwa zawarta w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Konsekwencje braku zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa
Problem polega na tym, że organ powinien ustalić, czy dana informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa, na podstawie informacji które ma w dniu złożenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Jeżeli nie ma w swoich zasobach zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa, to nie ma obowiązku występować do przedsiębiorcy z zapytaniem w tym zakresie.
Występowanie przez organ do przedsiębiorcy z zapytaniem o możliwość udzielenia informacji wynikających z treści zawartej umowy, po wpłynięciu wniosku o udostępnienie informacji publicznej, stanowi zbyt daleko idącą ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa i stoi w sprzeczności z zasadą jawności. Oznacza to, że w danej sprawie organ jest zobowiązany do udzielenia wnioskodawcy żądanych informacji, o ile w przedmiotowych umowach lub dokumentach nie zawarto klauzuli poufności w ramach tajemnicy przedsiębiorstwa (Wyrok WSA w Poznaniu z 16 października 2019 r., IV SAB/Po 204/19).
Przedsiębiorca może więc co do zasady podejmować działania w celu zachowania poufności do momentu złożenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej.
Wnioski
Jeżeli współpracujesz z podmiotami realizującymi zadania publiczne, wykonujesz na ich rzecz umowy albo na przykład występujesz jako wykonawca w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, to powinieneś zadbać o poufności informacji stanowiących Twoją tajemnicę przedsiębiorstwa. W przeciwnym wypadku, jako że są to informacje publiczne, każdy, w tym również Twój konkurent, będzie mógł je poznać.
Z drugiej strony oczywiście ustawa stwarza wspaniałe możliwości poznawania tajemnic konkurentów, którzy byli na tyle nieroztropni, że ich nie zastrzegli. Jak mówiłem, jest to kij, który ma dwa końce.
Jeżeli potrzebujesz pomocy w zastrzeżeniu swojej tajemnicy przedsiębiorstwa lub w pozyskaniu informacji publicznej, to zapraszam do kontaktu.
