Jeżeli nie zawarliśmy ze spedytorem umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, to nie oznacza to jeszcze, że może on swobodnie przejmować naszych klientów – zarówno do swojej własnej działalności, jak i działalności swojego nowego pracodawcy.
Wśród spedytorów zdarza się przeświadczenie, że klienci których obsługują w danej firmie, są ich. Wobec tego po rozwiązaniu umowy o pracę, niejako z marszu, nawiązują z nimi kontakt, składają oferty w imieniu własnym albo w imieniu nowego pracodawcy. Potocznie mówiąc, przejmują ich. Uważają, że skoro nie mają zawartej umowy o zakazie konkurencji, to mogą to robić.
Czy mają rację? To zależy.
Odpowiedzialność odszkodowawcza spedytora za przejęcie klienta
Jeżeli dotychczasowy pracodawca chronił swoich klientów tajemnicą przedsiębiorstwa, potocznie nazywaną również tajemnicą handlową, to spedytor nie ma prawa wykorzystywać ani ujawniać informacji o tych klientach. Tajemnicę przedsiębiorstwa mogą stanowić informacje o klientach, ich potrzebach, potencjale i warunkach współpracy, firmach transporotowych, kierowcach, opłacalnych trasach, kosztach, itp.
Tajemnica przedsiębiorstwa nie powstaje jednak sama z siebie. Żeby ją mieć, informacja musi spełniać łącznie trzy warunki, czyli:
a) musi być poufna,
b) musi mieć wartość dlatego, że jest poufna,
c) pracodawca musi podjąć wobec tej informacji odpowiednie działania w celu zachowania poufności, w tym najlepiej zawrzeć z pracownikami umowy o zachowaniu poufności.
Jeżeli już mamy tajemnicę przedsiębiorstwa, to były spedytor nie może jej wykorzystywać (czyli w szczególności nawiązywać kontakt, składać oferty, przejmować klientów) oraz ujawniać (czyli udostępniać innym osobom, na przykład nowemu pracodawcy).
Jeżeli naruszy tajemnicę przedsiębiorstwa i przejmie naszych klientów (czyli na przykład skontaktuje się z nimi, złoży ofertę, przekaże te dane nowemu pracodawcy i on złoży ofertę), to popełni czyn nieuczciwej konkurencji.
Wtedy, zgodnie ustawą zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, możemy żądać od niego odszkodowania (art. 18 u.z.n.k.).
Nasze odszkodowanie stanowi z reguły utracony zysk. Jest to w uproszczeniu marża, jaką byśmy uzyskali, gdyby nasza firma zrealizowała przewozy przejęte przez spedytora z naruszeniem tajemnicy przedsiębiorstwa.
Jak widzisz, skutki naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa są niemal takie same, jak naruszenia zakazu konkurencji. Dlatego warto pamiętać, że brak umowy o zakazie konkurencji nie oznacza bezbronności wobec działań byłego spedytora.
Najlepszym prawnym sposobem zabezpieczenia tajemnicy przedsiębiorstwa jest zawarcie umowy o zachowaniu poufności z pracownikiem.
Taka umowa wraz z instrukcją jest dostępna na blogu. Jeżeli potrzebujesz konsultacji prawnych i umowy indywidualnie dopasowanej do Twojej sytuacji, to zapraszam do bezpośredniego kontaktu.
Odpowiedzialność nowego pracodawcy za działania spedytora
Warto też wiedzieć, że działania byłego spedytora idą na konto jego nowego pracodawcy. Nowy pracodawca ponosi odpowiedzialność za działania swojego pracownika i sam też dopuszcza się czynu nieuczciwej konkurencji. W zależności od okoliczności, możemy od niego żądać odszkodowania lub zwrotu bezpodstawnie uzyskanych korzyści (art. 11 ust. 2 i art. 18 u.z.n.k.).
Odpowiedzialność karna spedytora i nowego pracodawcy
Naruszając tajemnicę przedsiębiorstwa zarówno były spedytor jak i jego pracodawca mogą popełnić przestępstwo, o którym mowa w art. 23 ust. 1 i 2 u.z.n.k. lub art. 266 § 1 k.k. Ale o tym napiszę w następnym artykule.
Tymczasem zachęcam do zawarcia z pracownikami umów o zachowaniu poufności. Wzór takiej umowy znajdziesz na moim blogu w sklepie.
