Umowa o zachowaniu poufności, klauzula poufności, NDA (non-disclosure agreement) lub CDA (confidential disclosure agreement).
Jakbyśmy jej nie nazywali, chroni informacje poufne przed ujawnieniem albo wykorzystaniem przez osoby nieuprawnione. Na moim blogu jest dużo materiałów na ten temat, ale są one porozrzucane w różnych artykułach i podcastach. Dlatego postanowiłem wszystko zebrać w jednym miejscu i stworzyć coś w rodzaju kompendium.
Ten artykuł jest aktualizowany. Jeżeli pojawi się coś istotnego na temat NDA, to wtedy uwzględnię to w tym artykule.
Spis treści artykułu:
- Po co jest umowa o zachowaniu poufności (NDA)
- Co daje umowa NDA
- Z kim i kiedy należy zawierać NDA
- Jakie informacje chroni NDA
- Jak napisać dobrą umowę o zachowaniu poufności (NDA)
- Czy NDA jest warunkiem istnienia tajemnicy przedsiębiorstwa
- Czy naruszenie NDA powoduje odpowiedzialność odszkodowawczą
- Czy naruszenie NDA powoduje odpowiedzialność karną
- Czy umowa o powierzenie przetwarzania danych osobowych zastępuje NDA
Zamiast czytać możesz wysłuchać audycji – podcastu na ten sam temat. Potem możesz uzupełnić wiedzę w artykule. Artykuł nie jest transkrypcją, jednak to ta sama wiedza. Podcastu możesz posłuchać też na komórce w dowolnej aplikacji do podcastów.
W audycji obiecuję plik z listą przykładów tajemnicy przedsiębiorstwa. Zamiast pliku daję link do listy.
Wszystko o NDA
1. Po co jest umowa o zachowaniu poufności
Umowę o zachowaniu poufności zawieramy po to, by chronić nasze poufne informacje przed ujawnieniem albo wykorzystaniem przez osoby nieuprawnione, najczęściej przez konkurentów lub byłych pracowników. Jest podstawowym działaniem prawnym, jakie należy podjąć, by chronić poufne informacje.
Przeczytaj też:
Umowa NDA, czyli umowa o zachowaniu poufności – co powinna zawierać
2. Co daje umowa NDA
Umowa NDA, jeżeli jest dobrze napisana, w powiązaniu z innymi działaniami, załatwia nam następujące sprawy.
Po pierwsze, jest dowodem na to, że przedsiębiorca przejawił wolę zachowania danej informacji jako nierozpoznawalnej, czyli poufnej, dla osób trzecich. Zgodnie z ustalonym orzecznictwem sądów, jest to warunek objęcia informacji tajemnicą przedsiębiorstwa (tak np. wyrok Sądu Najwyższego z 6 czerwca 2003 r., IV CKN 211/01, wielokrotnie cytowany w późniejszych wyrokach).
Po drugie, jest dowodem na podjęcie prawnych działań w celu zachowania poufności informacji. Zgodnie z definicją tajemnicy przedsiębiorstwa, przedsiębiorca powinien podjąć odpowiednie działania w celu zachowania poufności informacji. Wśród nich są też działania prawne, a najważniejszym z działań prawnych jest właśnie zawarcie umowy o zachowaniu poufności.
Po trzecie, umowa NDA ułatwia dochodzenie odszkodowania w razie naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa. Dodatkowo, jeżeli przewidzimy w niej karę umowną, nie będziemy musieli dokładnie wykazywać wysokości szkody.
Przeczytaj też: Działania w celu zachowania poufności informacji
3. Z kim i kiedy należy zawierać NDA
Umowę NDA powinniśmy zawierać zawsze, gdy udostępniamy komuś swoje wartościowe informacje. W szczególności:
- z pracownikiem, zleceniobiorcą oraz osobą świadczącą usługi na dowolnej podstawie prawnej, czyli z szeroko rozumianym personelem,
- z menedżerem, z osobami współpracującymi na zasadzie B2B,
- z członkami zarządu, członkami Rady Nadzorczej,
- z podwykonawcami, dostawcami, klientami,
- z firmami świadczącymi usługi outsourcingowe, jak IT, księgowość,
- podczas negocjacji,
- w celu ochrony pomysłu na biznes, produkt, wynalazek, itp.
- z potencjalnym inwestorem, przed przystąpieniem do tzw. due diligence.
4. Jakie informacje chroni NDA
Umowa NDA chroni informacje własne firmy, czyli najczęściej tajemnicę przedsiębiorstwa, znaną też jako tajemnica handlowa, oraz informacje cudze, które firma otrzymuje od innych osób.
Tajemnica przedsiębiorstwa to informacje poufne, które tworzą naszą przewagę konkurencyjną. Jesteśmy ich „właścicielem”. Najczęściej są to informacje o klientach, dostawcach lub know-how. To tylko przykłady. Więcej o tajemnicy przedsiębiorstwa możesz przeczytać w innych wpisach na moim blogu.
Przeczytaj też:
Informacje cudze to takie, które zostały nam powierzone. Nie jesteśmy ich właścicielem. Musimy je chronić, czy tego chcemy, czy nie. Lubię nazywać je informacjami toksycznymi. Jeżeli miałeś kiedyś do czynienia z danymi osobowymi, to wiesz, o czym mówię.
Z reguły informacje cudze to powierzone nam tajemnice przedsiębiorstwa innych osób oraz informacje prawem chronione. Jako przykład podam dane osobowe, informacje niejawne, tajemnicę statystyczną oraz różnego rodzaju tajemnice zawodowe, jak lekarską, bankową, notarialną czy radcowską.
Posłuchaj też podcastu: TP 008. 5 różnic. Dane osobowe a tajemnica przedsiębiorstwa
5. Jak napisać dobrą umowę o zachowaniu poufności (NDA)
Przeczytaj też:
Umowa NDA, czyli umowa o zachowaniu poufności – co powinna zawierać
NDA stosuje się w różnych sytuacjach i nie da się napisać jednej umowy, która jest uniwersalna. Pisząc albo sprawdzając umowę o zachowaniu poufności warto w szczególności:
- Sprecyzować, jakie informacje są poufne
- Określić cel, do którego informacje poufne mogą być wykorzystane
- Opisać minimalne działania, jakie strony lub strona otrzymująca powinna podjąć w celu zachowania poufności informacji
- Wprowadzić karę umowną za naruszenie umowy oraz możliwość dochodzenia odszkodowania ją przewyższającego
- Uregulować czas trwania obowiązku poufności
- Wprowadzić zasady postępowania z informacjami poufnymi po zakończeniu współpracy
6. Czy NDA jest warunkiem istnienia tajemnicy przedsiębiorstwa
Umowa o zachowaniu poufności nie jest warunkiem istnienia tajemnicy przedsiębiorstwa. Tajemnica przedsiębiorstwa może istnieć także wtedy, gdy nie mamy NDA, pod warunkiem jednak, że spełnione są wszystkie przesłanki do jej istnienia określone w art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Posiadanie NDA bardzo ułatwia dochodzenie roszczeń, więc lepiej ją jednak podpisać.
Przeczytaj też:
Definicja tajemnicy przedsiębiorstwa
Umowa lojalnościowa
7. Czy naruszenie NDA powoduje odpowiedzialność odszkodowawczą
Tak. Odszkodowanie za naruszenie umowy o zachowaniu poufności obejmuje pełną szkodę, czyli straty i utracone korzyści.
Zdarza się, że udowodnienie wysokości szkody jest bardzo trudne. Dlatego właśnie w umowie o zachowaniu poufności stosuje się kary umowne. Wtedy dochodzenie odszkodowania jest dużo łatwiejsze, wystarczy tylko wykazać fakt naruszenia umowy i zapis o karze umownej za jej naruszenie.
Oczywiście warto pamiętać, jak zwykle przy zastrzeganiu kary umownej, o przewidzeniu możliwości dochodzenia odszkodowania przewyższającego tę karę. To na wypadek, gdyby szkoda była wyższa, niż zastrzeżona kara umowna.
8. Czy naruszenie NDA powoduje odpowiedzialność karną
Przy okazji naruszenia umowy o zachowaniu poufności może okazać się, że sprawca popełni także przestępstwo. Wtedy ponosi odpowiedzialność karną.
Przeczytaj też: Odpowiedzialność karna za naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa
9. Czy umowa o powierzenie przetwarzania danych osobowych zastępuje NDA
Wymagane przez RODO umowy o powierzenie przetwarzania danych osobowych służą, jak sama nazwa wskazuje, ochronie danych osobowych, a nie ochronie tajemnicy przedsiębiorstwa. Takie umowy nie chronią tajemnicy przedsiębiorstwa. Jeżeli chcemy chronić nasze biznesowe informacje, to powinniśmy wyraźnie o tym napisać w tej umowie lub osobnej umowie. Standardowe umowy o powierzenie danych osobowych z reguły dotyczą wyłącznie danych osobowych.
Posłuchaj też: Dane osobowe a tajemnica przedsiębiorstwa
Jeśli chcesz mieć umowę NDA szytą na miarę, skontaktuj się ze mną.
Podcastu Tajemnica przedsiębiorstwa możesz też słuchać na Youtube
